Obstipatie is iets waar je liever niet over praat, maar wat helaas wel veel voorkomt. Moeizaam naar het toilet kunnen, een opgeblazen gevoel of dagenlang geen ontlasting, het kan behoorlijk vervelend zijn. Zeker als het je dagelijks leven beïnvloedt. Gelukkig had oma vroeger al allerlei handige middeltjes en gewoontes die je vandaag de dag nog steeds goed kunt gebruiken. In deze blog lees je wat obstipatie precies is, hoe je het herkent, wat je eraan kunt doen én natuurlijk oma’s beste tips voor een soepele stoelgang. Want zoals oma altijd zei: “Je darmen moet je koesteren!”
Wat is obstipatie?
Obstipatie, ook wel constipatie genoemd, betekent eigenlijk dat je moeite hebt met de stoelgang. Dat kan zich uiten in harde, droge ontlasting, het gevoel dat je niet ‘leeg’ raakt of dat je simpelweg dagenlang niet naar het toilet kunt. Sommige mensen hebben dagelijks last, bij anderen speelt het af en toe op. Maar hoe ontstaat het eigenlijk?
Vaak is het een combinatie van factoren. Te weinig vezels in je voeding, te weinig vocht, onvoldoende beweging en het negeren van aandrang spelen allemaal een rol. Ook stress, hormonale veranderingen of het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen invloed hebben op je spijsvertering. Bij obstipatie vertraagt de darmwerking, waardoor de ontlasting langer in de dikke darm blijft. Het gevolg? De ontlasting droogt uit en wordt hard, wat de boel alleen maar lastiger maakt.
Een gezonde stoelgang verschilt per persoon, maar als je minder dan drie keer per week naar het toilet gaat, kun je spreken van obstipatie. En geloof oma maar: je darmen zijn een spiegel van je leefstijl.
Obstipatie baby
Obstipatie komt niet alleen voor bij volwassenen. Ook baby’s kunnen er last van hebben. Vooral als ze overstappen van borstvoeding naar flesvoeding of vaste voeding, kan hun darmsysteem nog wat moeite hebben met aanpassen. Baby’s met obstipatie poepen minder vaak, persen veel en kunnen huilerig zijn tijdens of na het voeden. Gelukkig is het meestal tijdelijk.
Tijdens de zwangerschap kun je ook ineens merken dat je darmen langzamer werken. Dat komt door de hormonale veranderingen (zoals progesteron) die de darmbewegingen vertragen, maar ook door het feit dat de groeiende baarmoeder letterlijk druk uitoefent op je darmen. Bovendien slikken veel zwangere vrouwen ijzersupplementen, die ook weer obstipatie kunnen veroorzaken.
Obstipatie komt daarnaast vaker voor bij ouderen, mensen met een zittend beroep en mensen die veel medicatie gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan antidepressiva, pijnstillers of middelen tegen hoge bloeddruk. In al deze gevallen geldt: extra opletten op voeding, beweging en routine is geen overbodige luxe.
Wat zijn de symptomen van obstipatie?
Obstipatie is meer dan alleen een dagje niet naar het toilet kunnen. Het gaat vaak gepaard met andere klachten, zoals:
-
Een opgeblazen of vol gevoel
-
Buikpijn of buikkrampen
-
Harde of klonterige ontlasting
-
Het gevoel dat je niet volledig ‘leeg’ raakt na het poepen
-
Winderigheid
-
Slechte eetlust
-
Soms zelfs aambeien of kleine scheurtjes bij de anus (door het persen)
Sommige mensen krijgen ook hoofdpijn of voelen zich lusteloos. Je darmen spelen namelijk een grote rol in je algehele energieniveau en stemming. Dat is geen toeval: in je darmen wordt een groot deel van het gelukshormoon serotonine aangemaakt. Als daar de boel stagneert, voel je dat overal.
Wat te doen bij obstipatie?
Eerst het goede nieuws: obstipatie is meestal goed aan te pakken met aanpassingen in je leefstijl. Dat betekent: gezonder eten, meer bewegen en je natuurlijke ritme volgen. Obstipatie kenmerkt zich namelijk door problemen met de ontlasting of een onregelmatige stoelgang. Denk aan minder dan drie keer per week naar het toilet gaan, of een gevoel dat je nooit écht klaar bent.
Moeilijkheden met de stoelgang kunnen leiden tot een opgeblazen gevoel, buikpijn of zelfs misselijkheid. Blijft obstipatie te lang aanhouden? Dan loop je risico op ergere klachten, zoals darmverstoppingen of aambeien. Ongeveer 15% van de bevolking heeft hier regelmatig last van.
Wat kun je doen?
-
Stop niet met eten: sommige mensen denken dat minder eten helpt, maar dat vertraagt je darmen nog meer. Juist blijven eten, vooral vezelrijk, is belangrijk.
-
Pers niet te hard: ga ontspannen op het toilet zitten, met je voeten iets omhoog (bijvoorbeeld op een krukje). Zo creëer je een natuurlijkere houding.
-
Gebruik eventueel een natuurlijk laxeermiddel, zoals psylliumvezels of lactulose, maar liever niet langdurig zonder overleg met je arts.
-
Kijk ook naar je medicijnen: overleg met je huisarts als je vermoedt dat medicatie je klachten veroorzaakt.
De beste tips voor gezonde darmen
Een goede stoelgang begint bij gezonde gewoontes. Hieronder vind je oma’s beproefde adviezen, die nog steeds net zo nuttig zijn als vroeger:
Tip 1: Drink genoeg (1,5 tot 2 liter per dag)
Je darmen hebben vocht nodig om je ontlasting soepel te houden. Water, kruidenthee of soep zijn prima. Let op met frisdranken en alcohol, die werken juist averechts. Vezels zonder vocht maken je ontlasting juist nóg harder.
Tip 2: Beweeg iedere dag
Beweging stimuleert je darmperistaltiek, oftewel de natuurlijke knijpbeweging van je darmen. Je hoeft echt niet meteen te gaan hardlopen; wandelen, fietsen of tuinieren helpt al. Ook simpelweg vaker de trap nemen doet wonderen.
Tip 3: Eet op vaste tijden
Je darmen zijn dol op regelmaat. Door drie keer per dag een vezelrijke maaltijd te eten, houd je je spijsvertering actief. Vooral een goed ontbijt werkt als een 'aan-knop' voor je darmen.
Tip 4: Luister naar je lichaam
Negeer de aandrang om naar het toilet te gaan niet. Uitstellen leidt tot ophoping van ontlasting, die steeds harder wordt. Kies liever een rustig moment, bijvoorbeeld na het ontbijt en neem de tijd. Geen stress, geen telefoon, gewoon even met jezelf.
Tip 5: Eet vezelrijk voedsel
Vezels zitten in volkorenproducten, groente, fruit, noten en peulvruchten. Ze nemen vocht op en zorgen dat je ontlasting smeuïger wordt. Voeg eventueel lijnzaad of zemelen toe aan je yoghurt of smoothie, maar vergeet dan niet extra te drinken!
Wanneer naar de huisarts?
Obstipatie is meestal onschuldig, maar houd je langer dan twee weken klachten, heb je bloed bij de ontlasting of valt je gewicht zonder reden af? Neem dan contact op met je huisarts. Ook bij aanhoudende buikpijn of het gevoel dat er iets 'niet pluis' is, is het verstandig om dit te laten onderzoeken.
Obstipatie is vervelend, maar met een beetje aandacht voor je voeding, beweging en darmroutine kun je vaak al veel verschil maken. En met de wijze raad van oma ben je sowieso goed op weg naar een gezonde, blije buik!
Wil je je buik wat extra ondersteuning bieden? Dan kun je naast gezonde voeding en voldoende beweging ook denken aan supplementen. Soms hebben je darmen net dat duwtje in de rug nodig, zeker als je spijsvertering al een tijdje uit balans is. Bij 123vitamines vind je een zorgvuldig samengesteld assortiment met supplementen die je darmen ondersteunen, van probiotica tot vezelcapsules en magnesium, allemaal van betrouwbare merken. Neem gerust een kijkje en kies wat het beste past bij jouw situatie. Zo geef je jouw buik van binnenuit de zorg die het verdient.
